در
قرآن کریم به غیر از نام های پیامبران اسم های دیگری نیز آمده است که در ذیل به آنها اشاره ای می کنیم:
آذر : در آیه 72 سوره انعام نام او آمده است. در مورد این كه آذر چه كسی بود؟ اختلاف نظر وجود دارد. برخی میگویند نام پدر ابراهیم آذر بوده. برخی دیگر بر این باورند كه آذر نام عموی ابراهیم بوده كه بعد از مرگ پدرش سرپرستی ابراهیم را بر عهده داشته ، حكایت مجادله ابراهیم با پدرش در شش سوره نقل شده: سوره مریم، آیات 41 تا 50؛ سوره انبیا، آیات 51 و 52؛ و سورههای شعرا، صافات، زخرف، و ممتحنه.
ابلیس (شیطان) : در بسیاری از آیات
قرآن داستان ابلیس مورد اشاره قرار گرفت كه اهم آن در مورد اعلام مخالفت با دستور خداوند و دشمنی با انسان میباشد.
ابولهب : كنیه یكی از عموهای پیامبر كه نامش عبدالعزّی بوده كه یكبار در سوره مَسَد نام او آمده است و همسر او ام جمیل خواهر ابوسفیان بود.
تبّع : در دو مورد در
قرآن مجید به این واژه بر میخوریم: دخان 36 ، قاف 13. در این كه مراد از تبّع چیست؟ اختلاف نظر وجود دارد. علامه طباطبایی میفرماید: تبع از پادشاهان بود كه در یمن میزیسته و نام او اسعد ابوكرب بوده. امّا تفسیر نمونه اذعان میدارد كه تبع یك لقب عمومی برای پادشاهان یمن بوده، مانند كسری برای سلاطین ایران، ولی ظاهر این است كه قرآن در خصوص یكی از پادشاهان یمن سخن گفته است.
جالوت : در آیات 247 الی 252 بقره. قضیه كشته شدن جالوت به دست داود مورد بررسی قرار گرفته است.
ذو القرنین : نام ذوالقرنین 3 بار در قرآن كریم ذكر شده است. در این كه ذوالقرنین نام چه كسی بوده است؟ در بین علما اختلاف وجود دارد. كه مشهورترین نظریه آن است كه ذوالقرنین همان (كوروش كبیر) پادشاه هخامنشی میباشد. سرگذشت او در سوره كهف، آیه 82 الی 96 مطرح شده است (برخی نیز میگوند او اسکندر بوده است).
زید ابن حارثه : پسر خوانده پیامبر می باشد ، در آیه 37 از سوره مباركه احزاب به قضیه طلاق همسرش و ازدواج پیامبر با همسر او اشاره شده است.
لفظ سامری : این لفظ 3 بار در سوره طه در
قرآن مجید ذكر شده و داستان وی بر حسب
قرآن مجید از این قرار است که: موسی برای گرفتن تورات به مدت چهل روز به كوه طور رفت، سامری از این غیبت استفاده كرده و قوم موسی را فریب داد و برای آنها مجسمهای به صورت گوساله ساخت و در درون آن لولههایی تعبیه كرد كه وقتی باد از آن لولهها میگذشت بانگی شبیه بانگ گاو تولید میشد. اصل لفظ سامری در زبان عبری (شمری) میباشد. لذا سامری منسوب است به شمرون، شمرون فرزند یشاكر كه یشاكر فرزند چهارم یعقوب بود. بنابراین سامری مردی از نوادههای یعقوب بوده كه به مناسبت انتساب به جد خویش شمری یا سامری معرفی شده است.
فرعون : فرعون علم جنس و لقب پادشاهان مصر قدیم میباشد. پس از فتح مصر توكمبوجیه پادشاه ایران 26 سلسله از پادشاهان را بر مصر حكومت كردند كه هر یك از افراد آن سلسلهها را فرعون و مجموعه آنها را فراعنه مینامیدند. لكن در تاریخ سه تن از فراعنه معروفند:
الف. فرعون زمان حضرت یوسف، كه در تاریخ و تفاسیر اسلامی به (ریان بن ولید) نامیده شده.
ب. فرعون كه در زمان تولد حضرت موسی، كه در تاریخ اسلامی به (قابوس بن مصعب) معروف میباشد.
ج. فرعون زمان خروج حضرت موسی، كه در تاریخ با نام ولید بن مصعب ذكر شده. وی در سال 1419 قبل از میلاد میزیسته و بعد از پدر خود رامسس دوم به پادشاهی رسید.
طالوت : نام طالوت در آیات 248 تا 252 از سوره بقره و سرگذشت او در این آیات ذكر شده است. طالوت را مفسرین لقب شاؤول نخستین پادشاه بنی اسرائیل دانستهاند. و گفته اند طالوت به علت طول قد به طالوت ملقب شده است.
عمران : در
قرآن کریم پدر مریم معرفی شده است و در سوره تحریم خداوند تصریح مینماید كه مریم فرزند عمران است. نام عمران در سوره آل عمران آیه 21 تا 30 و تحریم در آیه 12 آمده است.
قارون : نام او 4 بار در
قرآن آمده كه 3 بار صرفاً نامی از او برده شده ، امّا در سوره قصص آیه 76 تا 82 سرگذشت او نیز ذكر شده و نیز متذكر میشود كه قارون از قوم موسی بود.
لقمان : نام او در سورهای به همین نام و در آیات 11 و 12 آمده است. روایات تصریح دارد كه او انسان شایستهای بود ولی پیامبر نبود.
مریم : در
قرآن مجید مكراراً عیسی را فرزند مریم میداند و او را بدون پدر معرفی میكند، در
قرآن کریم 31 بار نام مریم ذكر شده، لازم به ذكر است كه مریم دختر عمران خواهری دارد به نام ایشاع كه فرزند او حضرت یحیی می باشد. بنابراین حضرت عیسی و یحیی پسرخاله هستند و حضرت ذكریا شوهر خاله عیسی بوده است.
هامان : نام هامان 6 بار در
قرآن کریم مذكور است. چهار بار نام او پس از نام فرعون قرار گرفته و به تبه كاری او در زمین و هلاكت و غرق شدن او اشاره شده و به موجب آیاتی از سوره قصص فرعون به هامان دستور میدهد تا برای او قصر بلندی بسازد تا از فراز آن بر خدای موسی دست یابد.
www.farsibooks.ir